การผ่าตัดไซนัสมีจุดประสงค์เพื่อรักษาโรคไซนัสอักเสบเรื้อรังโดยทำการกำจัดเอารอยโรครวมถึงสิ่งคั่งค้างภายในโพรงจมูก/ไซนัสออก และเพื่อฟื้นฟูสภาพการทำงานของเยื่อบุและขนกวัดให้กลับมาอยู่ในสภาพปกติ​

การเตรียมตัวก่อนผ่าตัด

เนื่องจากการผ่าตัดจำเป็นต้องวางยาสลบ คนไข้จึงจำเป็นต้องงดน้ำ-อาหารอย่างน้อย 6 ชั่วโมง เจ้าหน้าที่จะทำการซักประวัติการแพ้ยา/โรคประจำตัวซ้ำ และเตรียมเจาะเลือด ให้น้ำเกลือ เอ็กซ์เรย์และการตรวจอื่นๆเท่าที่จำเป็น หากมียาประจำตัวให้นำมาด้วยทั้งหมดและแจ้งแก่เจ้าหน้าที่เสมอ

​ขั้นตอนการผ่าตัด

การผ่าตัดเป็นการวางยาสลบ แล้วจึงทำการผ่าตัดผ่านกล้องโดยใช้เครื่องมือเข้าทางรูจมูก ดังนั้นเมื่อผ่าตัดเสร็จจะไม่มีแผลใดๆ อยู่บนใบหน้า การผ่าตัดใช้เวลาประมาณ 1-4 ชั่วโมงขึ้นกับตำแหน่งและความยากง่าย และอาจมีการใส่วัสดุคล้ายฟองน้ำห้ามเลือดในจมูก ทำให้มีอาการคล้ายคัดแน่นในจมูกบ้าง​

หลังผ่าตัด

หลังจากผ่าตัด คนไข้จะมีอาการแน่นจมูก และปวดในโพรงจมูกได้ โดยเฉพาะหลังผ่าตัดเสร็จใหม่ๆ สิ่งที่ควรระวังคือ ห้ามสั่งน้ำมูก เบ่ง ไอ หรือ หากจาม หากจำเป็นต้องทำให้อ้าปากกว้างๆ เพื่อลดแรงดันที่จมูก ควรนอนราบและเคลื่อนไหวร่างกายแต่น้อย หมอจะให้คนไข้ทานยาและเฝ้าระวังให้เกิดความปลอดภัยหลังผ่าตัด จนกระทั่งกลับบ้านในวันรุ่งขึ้น หากมีอาการตามัว ปวดหัว เลือดออกมาก ให้รีบแจ้งหมอหรือเจ้าหน้าที่​

ข้อปฏิบัติเมื่อกลับบ้าน

   โดยปกติผมจะให้คนไข้นอน 1-2 คืนหลังจากผ่าตัดเสร็จ เพื่อให้แน่ใจว่าไม่มีภาวะแทรกซ้อนหลังผ่าตัดใดๆ แต่หากคนไข้กลับบ้านแล้ว พบเลือดออกปริมาณมาก มีไข้ ปวดศรีษะ ตามัวหรือเห็นภาพซ้อน ให้รีบกลับมาพบหมอทันที นอกจากนี้ ควรงดว่ายน้ำ งดสูบบุหรี่​

  คนไข้ต้องรับประทานยา พ่นยาและล้างจมูก ตามคำแนะนำบนฉลาก หลังจากนั้นประมาณ 1-2 สัปดาห์ หมอจะนัดพบคนไข้เพื่อส่องกล้อง-ทำความสะอาดภายในจมูกและสั่งยาชุดต่อไป ระหว่างนี้ให้ทานยา พ่นยา และล้างจมูกด้วยน้ำเกลืออย่างต่อเนื่อง

สิ่งที่อาจเกิดขึ้นได้

การผ่าตัดจมูก/ไซนัสมีความเสี่ยงจากภาวะเลือดออกมาก เสี่ยงต่อดวงตา ฐานกระโหลก ท่อน้ำตา เส้นประสาท ซึ่งอาจทำให้เกิดอาการชา ตามัว ตาฟกช้ำ น้ำตาเอ่อ น้ำไขสันหลังรั่ว ชาที่โหนกแก้ม/เหงือก ซึ่งเป็นสิ่งที่พบได้ราว 1 ใน 1000 ราย ถือว่าเป็นภาวะที่พบได้น้อยครับ และส่วนใหญ่สามารถแก้ไขได้​

การเกิดเป็นซ้ำ

โรคไซนัสอักเสบเรื้อรังอาจเกิดเป็นซ้ำได้อีก แต่คนไข้จะมีโพรงจมูก/ไซนัสที่กว้าง และตอบสนองต่อการรักษาด้วยยาได้ดีขึ้นมาก ดังนั้นหากเป็นไซนัสอักเสบอีก การรักษาจะง่ายขึ้น​//  วิรัช จิตสุทธิภากร